Liên doanh là gì? 5 bước cần làm khi thành lập công ty liên doanh

Liên doanh hoạt động như thế nào? Những lợi ích (và rủi ro) có thể có của hình thức này là gì? Hãy cùng thutucdoanhnghiep.vn khám phá trong nội dung bài viết này nhé!.

Trong nội dung dung này, chúng tôi sẽ giải thích thêm về liên doanh, thảo luận về lợi ích và rủi ro. Ngoài ra, chúng tôi sẽ xem xét cách thức liên doanh so với các loại hình tổ chức kinh doanh khác cũng như cách bắt đầu một liên doanh cho doanh nghiệp của bạn.

Liên doanh là gì?

Liên doanh là sự thỏa thuận của hai hoặc nhiều công ty để cùng nhau thực hiện một mục tiêu kinh doanh cụ thể. Một liên doanh có thể được cấu trúc như một thực thể kinh doanh riêng biệt hoặc chỉ đơn giản là phát triển từ một hợp đồng giữa các bên. Không giống như quan hệ đối tác, liên doanh thường là tạm thời, giải thể sau khi nhiệm vụ hoàn thành.

Cách thức hoạt động của một liên doanh

Mở rộng theo định nghĩa liên doanh của chúng tôi ở trên, loại thỏa thuận này cho phép bạn cùng với một hoặc nhiều cá nhân hoặc doanh nghiệp khác thực hiện một dự án cụ thể. Liên doanh đặc biệt phổ biến trong lĩnh vực bất động sản, truyền thông và công nghệ.

Khi đề cập đến vấn đề này, các chủ doanh nghiệp thường liên doanh để tiếp cận thị trường mới, khai thác các bộ kỹ năng bổ sung hoặc kết hợp các nguồn lực. Khái niệm liên doanh có thể gây nhầm lẫn vì có mức độ cộng tác và độc lập.

Hai hoặc nhiều công ty liên doanh với nhau vì một mục đích cụ thể. Tuy nhiên, các bên không có bất kỳ trách nhiệm pháp lý nào đối với nhau ngoài phạm vi liên doanh.

Đặc điểm của công ty liên doanh

Nói chung, một công ty liên doanh bao gồm những đặc điểm sau:

• Các bên thực hiện liên doanh là độc lập về mặt pháp lý, ngoại trừ công việc họ làm cùng nhau trong quá trình hợp tác này.
• Các bên đề ra để hoàn thành một mục tiêu cụ thể, đôi bên cùng có lợi.
• Các bên đóng góp nguồn lực, chia sẻ quyền sở hữu tài sản và nợ của liên doanh, đồng thời chia sẻ việc thực hiện dự án.
• Liên doanh là tạm thời (nhưng có thể ngắn hạn hoặc dài hạn), giải thể khi đã đạt được mục tiêu.
• Nhìn chung, điểm mấu chốt của thỏa thuận này là tất cả các bên cùng đóng góp và chia sẻ những cơ hội và rủi ro.

Tuy nhiên, các khoản đóng góp không cần phải bằng nhau. Ví dụ: một bên có thể sản xuất sản phẩm và bên kia có thể cung cấp kênh phân phối. Một bên có thể cung cấp 70% số tiền, trong khi bên kia chỉ mang lại 30%.

Dù bạn phân chia các khoản đóng góp và lợi nhuận như thế nào, mỗi bên hoàn toàn chịu trách nhiệm về bất kỳ điều gì có thể xảy ra với liên doanh.

Ví dụ: giả sử có hai nhà phát triển bất động sản liên doanh để xây dựng một tòa nhà chung cư. Một người ngoài cuộc bị thương bởi những mảnh vỡ xây dựng mà một trong những nhà phát triển để lại. Theo luật, cả hai nhà phát triển sẽ chia sẻ đầy đủ trách nhiệm nếu người ngoài cuộc khởi kiện, mặc dù chỉ có một người chịu trách nhiệm về vụ tai nạn.

Cách duy nhất để loại bỏ trách nhiệm chung này là thành lập một pháp nhân riêng biệt về mặt pháp lý cho liên doanh (mà chúng tôi sẽ giải thích bên dưới). Mặc dù liên doanh không yêu cầu bạn phải thành lập một tổ chức riêng biệt, nhưng nhiều doanh nghiệp chọn đi theo con đường này.

Hợp đồng liên doanh

Các điều khoản của liên doanh phải được ghi thành văn bản thỏa thuận liên doanh. Mặc dù, hợp đồng bằng văn bản là không bắt buộc về mặt pháp lý để thành lập liên doanh, nhưng đó là cách tốt nhất để đảm bảo rằng mỗi bên cam kết với nỗ lực chung và biết những gì được mong đợi từ họ.

Hợp đồng phải nêu rõ những gì mỗi bên sẽ đóng góp vào liên doanh, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên và số tiền mà mỗi bên sẽ thu được từ liên doanh, tương tự như một thỏa thuận đối tác.

Nhìn chung, cũng giống như bất kỳ hình thức hợp tác kinh doanh nào, nếu không có thỏa thuận bằng văn bản, các liên doanh có thể đổ vỡ do bất đồng giữa các bên và do đó, bạn nên dành thời gian để soạn thảo và thống nhất hợp đồng ngay từ đầu.

Ví dụ về mô hình liên doanh

Liên doanh có thể hữu ích trong bất kỳ tình huống nào khi các công ty khác biệt có nguồn lực bổ sung và cùng chung mục tiêu. Ví dụ về liên doanh mà bạn đã đọc có thể là hai tập đoàn lớn đến với nhau, nhưng các chủ doanh nghiệp nhỏ cũng có thể hưởng lợi từ mô hình liên kết này.

Dưới đây là một số ví dụ về mô hình liên doanh:

• Hai công ty điện thoại di động đồng ý chia sẻ mạng của họ.
• Nhà cung cấp dịch vụ vận tải và nhà cung cấp mạng hợp lực để cung cấp Wi-Fi trên nền tảng vận tải.
• Nhiều nhà phát triển bất động sản làm việc cùng nhau để xây dựng một khu phức hợp mua sắm.
• Một nhà hàng hợp tác với một nhà phân phối lớn để đưa sản phẩm của họ vào các siêu thị trên toàn quốc.
• Hai công ty xe hơi đã hợp tác để thực hiện nghiên cứu về hiệu quả sử dụng nhiên liệu.

Những ví dụ này đều được lấy cảm hứng từ các liên doanh ngoài đời thực.

Một ví dụ điển hình cho mô hình liên doanh có thể kể đến là BMW và Toyota đã thành lập một liên doanh vào năm 2015 để phát triển một chiếc xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro. Và trở lại năm 2009, Vodafone và Telefonica đã bắt tay chia sẻ cơ sở hạ tầng mạng di động của họ trên khắp các khu vực của châu Âu, một thỏa thuận cho phép cả hai công ty tiết kiệm hàng triệu đô la.

Các giải pháp thay thế liên doanh

Mặc dù liên doanh có vẻ giống với các loại thỏa thuận kinh doanh khác và đôi khi thuật ngữ "liên doanh" được sử dụng thay thế cho các thuật ngữ như "quan hệ đối tác", liên doanh là duy nhất.

Với suy nghĩ này, điều quan trọng là phải hiểu liên doanh khác với các thỏa thuận kinh doanh khác như thế nào:

Liên doanh và hợp danh

Công ty hợp danh là một loại cấu trúc kinh doanh cụ thể trong đó hai hoặc nhiều người cùng điều hành một công ty. Các đối tác chia sẻ lợi nhuận và thua lỗ của doanh nghiệp.

Không giống như liên doanh, quan hệ đối tác thường được thiết kế để tồn tại vô thời hạn. Các liên doanh thường là tạm thời và được bắt đầu cho một dự án cụ thể, mặc dù chúng có tính lâu dài hơn so với một thỏa thuận cấp phép hoặc phân phối đơn giản, đặc biệt là khi các công ty lớn hơn tham gia.

Tuy nhiên, có một số điểm tương đồng giữa liên doanh và công ty hợp danh, điểm chính là trách nhiệm pháp lý.

Liên doanh tương tự như quan hệ đối tác, nhưng chúng ta thường phân biệt giữa chúng bằng đặc điểm là các liên doanh thường dành cho một dự án hoặc giao dịch duy nhất, trong khi quan hệ đối tác thường tồn tại lâu hơn. Nhưng trong bất kỳ trường hợp nào, cho dù đó là đối tác hay liên doanh, các đối tác hoặc người liên doanh sẽ phải chịu trách nhiệm cá nhân về các khoản nợ của doanh nghiệp.

Liên doanh so với nhượng quyền thương mại

Trong nhượng quyền thương mại, công ty mẹ cấp giấy phép kinh doanh bằng cách sử dụng tên, thương hiệu và phương thức hoạt động của công ty mẹ, một số ví dụ của mô hình này có thể kể đến như: McDonald’s, Subway, UPS và các nhượng quyền thương mại chi phí thấp khác.

Thông thường, nhượng quyền thương mại là một thỏa thuận lâu dài và bên nhận quyền trả một khoản phí ban đầu cho bên nhượng quyền để có quyền vận hành doanh nghiệp. Ngoài ra, bên nhượng quyền có một mức độ kiểm soát nhất định đối với các quyết định kinh doanh của bên nhận quyền. Trong liên doanh, không bên nào nắm quyền “kiểm soát” và cả hai đều đóng góp vào một mục tiêu chung.

Xem thêm: Nhượng quyền thương mại là gì?

Liên doanh so với cấp phép

Việc cấp phép tương tự như nhượng quyền thương mại vì người cấp phép cho phép người được cấp phép sử dụng tên và biểu tượng của công ty. Bên cấp phép sản xuất sản phẩm và trả phí bản quyền cho bên cấp phép để có quyền sử dụng thương hiệu.

Mặt khác, với liên doanh, cả hai bên cùng làm việc để đạt được mục tiêu chung và chịu trách nhiệm ngang nhau nếu dự án xảy ra trục trặc.

Liên doanh so với sáp nhập hoặc mua lại

Trong một sự hợp nhất, hai công ty kết hợp để trở thành một thực thể kinh doanh duy nhất. Đôi khi, hai công ty có quy mô tương tự lại kết hợp với nhau, như Exxon-Mobil.

Ngoài ra, một công ty lớn có thể mua lại tài sản của một công ty nhỏ hơn. Mục đích của việc sáp nhập thường là để chiếm thị phần mới và việc mua lại thường được sử dụng để mua lại một đối thủ cạnh tranh nhỏ hơn.

Ngược lại, mục đích của liên doanh là đạt được mục tiêu chung, và mỗi bên duy trì tính độc lập của mình.

Lợi ích và rủi ro của liên doanh

Trước khi chúng tôi giải thích cách thành lập liên doanh, có lẽ bạn đang thắc mắc về những lợi ích và rủi ro của mô hình liên doanh này phải không? Kiểu hợp tác này có vẻ đủ đơn giản, đặc biệt là so với các thỏa thuận kinh doanh khác mà chúng tôi đã liệt kê, vì vậy, có lý do gì khiến bạn không đồng ý liên doanh với một doanh nghiệp khác?

Tóm lại, các bên cần cân nhắc trước khi đồng ý liên doanh với một doanh nghiệp hoặc cá nhân khác. Hãy bắt đầu với những lợi ích có thể có nhé!

Lợi ích của liên doanh

• Doanh nghiệp của bạn có thể tiếp cận thị trường, tài nguyên, con người, vốn, công nghệ, v.v. mà bạn không thể có.
• Bạn có thể giảm bớt sự cạnh tranh, đặc biệt nếu bạn đang làm việc với một đối thủ cạnh tranh trực tiếp.
• Bằng cách làm việc với một cá nhân hoặc doanh nghiệp khác, bạn có thể dễ dàng hoàn thành một mục tiêu hoặc mục tiêu mà bản thân bạn sẽ khó khăn hơn - điều này hy vọng sẽ dẫn đến tăng lợi nhuận.
• Bạn có thể bỏ qua các yêu cầu về giấy phép kinh doanh hoặc quy định tốn nhiều thời gian bằng cách làm việc với một công ty đã đáp ứng các yêu cầu đó.
• Bạn có thể chỉ định một bộ phận cụ thể của doanh nghiệp mình làm việc trong một dự án liên doanh với một doanh nghiệp khác mà không cần phải kết hợp hoàn toàn các tổ chức của bạn.

Rủi ro liên doanh

Mặt khác, tất nhiên, có những hạn chế có thể xảy ra khi ký kết loại thỏa thuận này:

• Bạn có thể cảm thấy khó khăn khi làm việc với doanh nghiệp kia và phải giải quyết các tranh chấp.
• Liên doanh có thể kết thúc tồi tệ và dẫn đến lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc và nguồn lực.
• Dự án hoặc mục tiêu bạn đã thực hiện thông qua liên doanh có thể sẽ thất bại.
• Bạn có thể tự chịu thêm trách nhiệm pháp lý và các rủi ro pháp lý khác bằng cách làm việc với một doanh nghiệp khác (đặc biệt nếu bạn không tạo một pháp nhân riêng cho liên doanh).

Như bạn có thể thấy, có cả lợi thế và bất lợi khi thành lập liên doanh và bạn sẽ muốn cân nhắc những điểm này với nhau trước khi quyết định xem loại hình sắp xếp này có phù hợp với doanh nghiệp của bạn hay không.

Cách thành lập liên doanh trong 5 bước

Như chúng tôi đã giải thích, các công ty hoặc chủ sở hữu doanh nghiệp thường hình thành liên doanh để tiếp cận các thị trường mới, đạt được lợi thế so với các đối thủ cạnh tranh hoặc khai thác các nguồn lực bổ sung. Do đó, nếu bạn cho rằng kiểu liên kết này có thể là một cơ hội đáng giá cho doanh nghiệp của mình, thì đây là các bước bạn cần thực hiện để tạo thành một cơ hội:

1. Tìm một đối tác
2. Chọn loại hình liên doanh
3. Soạn thảo thỏa thuận liên doanh
4. Nộp thuế
5. Tuân theo các quy định

Điểm mấu chốt là:

Liên doanh có thể mang lại lợi ích, thậm chí là rất quan trọng để biến ý tưởng kinh doanh thành hiện thực khi bạn cần nguồn lực, kiến ​​thức thị trường hoặc bộ kỹ năng của người khác để hoàn thành một dự án cụ thể. Tuy nhiên, liên doanh cũng mở ra cho bạn những rủi ro và trách nhiệm pháp lý, đặc biệt nếu bạn không thành lập một pháp nhân riêng cho nó.

Do đó, như chúng ta đã thảo luận, nếu bạn quyết định liên doanh với một cá nhân hoặc doanh nghiệp khác, điều quan trọng là bạn phải hiểu những rủi ro có thể xảy ra, cũng như soạn thảo một thỏa thuận kỹ lưỡng để giúp giảm thiểu những rủi ro đó, để đưa nỗ lực trên con đường tốt nhất dẫn đến thành công.